fonto:
laNederlanda ĵurnaloNRC
https://www.nrc.nl/nieuws/2017/10/21/het-einde-van-raqqa-is-niet-het-eind-van-is-13590647-a1578122?utm_source=SIM&utm_medium=email&utm_campaign=Vandaag&utm_content=&utm_term=20171022
tradukis ĝin (el la Nederlanda en Esperanton) Toon Witkam
La fino de Raqqa estas ne la fino de IŜ
Ĉe la liberigo de ‘ĉefurbo’ Raqqa ĉi-semajne, la glora kalifejo de la terurgrupo Islama Åœtato Åajnas malfondita. Tio ne signifas, ke IÅœ-batalantoj ne plu ekzistas.
NRC 21 oktobro 2017
Fare de nia korespondanto
Toon Beemsterboer
Raqqa estas ruino. La Orient-Siria urbo, ĉi-semajne liberigita el la manoj de la terorisma movado Islama Åœtata (IÅœ), estas post monatoj da peza bombado plejparte detruita. Ä´urnalistoj kiuj estis surloke, priskribas dezerton da polvo, betonaĵoj kaj tordita metalo. Iam loÄis tie duonmiliono da homoj, nun ĉiu vivo malaperintas.
La falo de Raqqa havas grandan simbolan valoron. Kiel fakte ĉefurbo de la kalifejo kiun IÅœ estis proklamita en partoj de Sirio kaj Irako, Raqqa havis mitan statuson ĉe IÅœ-adeptoj. La ĉiutaga vivo en la urbo estis romantikigata en pluraj propagandaj filmetoj, per kiuj IÅœ kapablis logi dekmilojn da islamanoj el la tuta mondo al la kalifejo. IÅœ kreis la bildon de islama utopio, kie la leÄoj de Dio zorgis pri socia kaj ekonomia justeco. Ĉi tio tuÅis kordon ĉe kelkaj islamanoj en la Okcidento, kiuj sentis sin duarangaj civitanoj.
La altira forto de IÅœ estis grandparte bazita sur ĉi tiu supozata ideala Åtato, kiu ĉe Äia apogeo okupis areon same grandan kiel la UnuiÄintan ReÄlandon (Brition), kaj havis laÅtakse 8 milionojn da enloÄantoj. Estis ne la unua provo de Äihadistoj por establi Åtaton en konkerita teritorio. Lokaj filioj de Al-Kaido[i] antaÅe provis tion vane en Irako, Jemeno kaj Malio. Sed IÅœ havis la kuraÄon proklami sian pra-Åtaton la nova kalifejo, la sekvanto de grandaj islamaj imperioj el la pasinteco.
Krucumoj
IÅœ Åajnis diferenca de aliaj Äihadistaj batalgrupoj. La fulmrapida almarÅado de la grupo en 2014 metis bombon sub la unueco de Sirio kaj Irako, kaj tiel sub la limoj en la Mez-Oriento. Ne pli frue regis terorgrupo tian grandan areon, ne havis Äi tiom da armiloj al Äia dispono, kaj ne sukcesis Äi mobilizi tian grandan internacian fremdulan legion.
La Äihadista libera Åtato konsistigis ankaÅ minacon por la Okcidento, tiel montriÄis el serio de atencoj en EÅropo kaj Usono, kiuj estis aÅ organizitaj en la kalifejo, aÅ inspiritaj de IÅœ. "Ni konkeros vian Romon, rompos viajn krucojn, kaj sklavigos viajn virinojn", minacis Åejko Abu Muhammad al-Adnani, la ĉefa proparolanto de IÅœ, en unu el liaj tiradoj kontraÅ la Okcidento. "Se ni ne atingos tiun punkton, niaj infanoj kaj nepoj faros Äin."
Por la Okcidento, IÅœ fariÄis la enkorpiÄo de la malbono: perforta, senkompata, barbara. Malamikoj estis krucumataj sur la ĉefa placo en Raqqa. Virinoj el religiaj minoritatoj estis uzataj kiel seksaj sklavoj. Okcidentaj ostaÄoj estis senkapigataj aÅ bruligataj antaÅ la kamera-lenso.
IŜ estas simptomo de multe pli profundaj problemoj.
IÅœ estis en Sirio kaj Irako tute ne la sola batalgrupo kiu faris kruelegaĵojn, sed ja la sola kiu faris flatajn propagandajn filmetojn pri tio. Ekzemple la grupo postulis ĉefrolon en la imagokreado, kaj kulturis Äian kruelan figuraĵon – per tio ankaÅ kompensante Äian militistan limigitecon. En Mosul, timemaj militistoj demetis sian uniformon kaj forkuris. Aliokaze, kelkmil IÅœ-batalantoj neniam estus povintaj ekokupi la milionan urbon.
"La Islama Åœtato estas la plej danÄera en sia interago kun la menso, la fantazioj, la frustacioj kaj la timegoj de aliuloj, de la konvertitoj kiujn Äi altiras, Äis politikistoj kaj analizistoj," skribis Mez-Oriento-eksperto Peter Harling[ii] en eseo sur la retejo The Arabist. "La Islama Åœtato estas ne ordinare malbona, sed diabla: same kiel la Satano el la sankta libro, Äi estas estaĵo kiu estas multaj aĵoj por multaj homoj, kiu havas maltrankviligantan imponecon, kaj kiu finfine lasas nin kredi ke ni faras la Äustan dum ni vere detruas nin mem".
LaÅ Harling, la Okcidento tro koncentriÄis pri la batalo kontraÅ IÅœ, kvazaÅ la detruo de la kalifejo solvus ĉion. Sed IÅœ estas simptomo de multe pli profundaj problemoj: la implodo de Sirio kaj Irako, la marÄeniÄo de la sunaistoj, sekta malamo, la manko de legitimaj, kapablaj gvidantoj en la Mez-Oriento, la regiona potencbatalo inter Sauda Arabio kaj Irano. The Economist priskribis IÅœ-on kiel "groteskan rezulton de sunaisma kolero" pri ties potencoperdo.
La armeo de Saddam
Tio reflektas la Usonan invadon en Irakon. Post la falo de la diktatoro Saddam Hussein, la sunaisma malplimulto (20 procentoj) kiu sub Saddam dum jardekoj ĉion decidis, subite devis transdoni la potencon al la Åijaisma plimulto (60 procentoj). La kompleta armeo de Saddam estis maldungita. La militistoj rajtis teni siajn armilojn, sed ne ricevis monon. Multaj ekprotestis kontraÅ la Usono kaj la nova registaro en Bagdado. La ribelo estis superregata de Al-Qaeda-en-Irako, la antaÅulo de IÅœ.
AntaÅaj oficiroj de Saddam ludis gravan rolon ĉe la kreado de IÅœ. La Germana semajna gazeto Der Spiegel kelkajn jarojn antaÅe ricevis dokumentojn kiuj montras kiel la fondado de IÅœ precize estis planata fare de eks-oficiroj, precipe el la informservo. De la komenco ili havis la planon konkeri terenon en Sirio, kie civila milito estis komenciÄinta, por de el tie invadi Irakon. La prominenta rolo de tiuj eks-oficiroj, grandiÄintaj en la sekulara Ba'ath-partio, kaÅzis skeptikecon pri la islamaj akreditaĵoj de IÅœ. "Ĉi tio ne estas kredkonfeso," skribas ĵurnalisto Christopher Reuter[iii] en Der Spiegel, "sed detala plano por ‘islama informÅtato’". Reuter sugestas ke IÅœ-gvidanto Abu Bakr al-Baghdadi estas pajlohomo, elektita por doni al IÅœ Äihadistan vizaÄon.
Por la rekonstruado de urboj kiel Mosul, Raqqa, Ramadi kaj FaluÄa, mono mankas.
Se la Äihadismo estas nur fasado, tiam la eks-oficiroj tamen tre seriozas pri tio. IÅœ prezentas sin kiel grupo de piaj, kuraÄaj imitantoj de la pura islamo el la sepa jarcento, kiam la profeto kaj liaj tujaj sekvantoj konkeris kaj konvertis la Mez-Orienton. Mahometo ne nur estis profeto, sed ankaÅ reganto kaj batalanto. En la kalifejo de IÅœ, ĉiu leÄo estis plejeble strikta imitado de la vivo kaj la profetaĵo de Mohamedo. Tio validis por ĉiu aspekto de la vivo, de militado Äis vestar-preceptoj, de impostado Äis dentar-prizorgo.
Ĉi tio ne diferencas ĉe aliaj Äihadistaj grupoj. Sed iurilate, IÅœ estas pli radikala. Tiel Äi havas pli larÄan interpreton de la koncepto takfir[iv]: iun karakterizi kiel apostaton. Islamanoj kiuj forrazas sian barbon aÅ partoprenas en elektoj, estas en la okuloj de IÅœ jam apostatoj. Tio ankaÅ koncernas shi'itojn, kiuj regule estas celo de atencoj. Apostatoj devas laÅ IÅœ esti mortigataj por purigi la teron.
Krome kredas IÅœ ke la fino de tempoj proksimas. Ĉe tio, Alaho antaÅvidis gravan rolon por IÅœ. AntaÅ ol komenciÄas la Tago de JuÄo, la Mahdi[v], speco de Mesio, revenos sur la teron por gvidi la islamanojn al la venko. Ĉi tiu apokalipsa mondkoncepto konstante reflektas en la propagando de IÅœ. Ekzemple samnomigis la grupo sian magazinon kiel Dabiq, bagatelan vilaÄon en norda Sirio, kie la lasta granda batalo inter la islamanoj kaj la armeo de Romo (la Okcidento) devas okazi.
SolviÄinta en la dezerto
Tiu lasta granda batalo intertempe ne okazos, ĉar IÅœ solviÄis en la dezerto ĉe la limo inter Sirio kaj Irako. La gvidantoj de la grupo kaÅus sin en la urboj Mayadin kaj Al-Bukamal, Äuste sur la limo. Sed tio ne signifas, ke la grupo estas venkita. LaÅ la internacia koalicio, IÅœ ankoraŠĉiam havas 6.000 Äis 10.000 batalantojn, multe pli ol en 2011. Tiam ankaÅ IÅœ kapablis reviviÄi. La grupo estas tre kapabla konduki gerilon. La landlima areo inter Sirio kaj Irako krome estas konata tereno, kie IÅœ havas multajn simpatiantojn.
Ĉe tio, la grundo por ribelo tute ne malaperis. Multaj sunitoj en Sirio sentas sin ne reprezentataj de la alavita[vi] reÄimo en Damasko, kiu Åajnas esti venkonta la militon danke al la subteno de la Åijaisma Irano. Kaj sunaistoj en Irako sentas sin malfavoratajn fare de la Åijaismaj regantoj en Bagdado, kies sektismaj milicioj koncerne krueleco apenaÅ malsuperas IÅœ-on.
La urboj en Sirio kaj Irako rekonkeritaj el la manoj de IÅœ, tiuj estas grandparte detruitaj. De Mosul, iam floranta komerca urbo sur la silka itinero, estas laÅtakse detruitaj tri kvaronoj de la vojoj, preskaŠĉiuj pontoj kaj 65 procentoj de la kurentreto. La duono de la 1,8 milionoj da loÄantoj vivas ankoraÅ en rifuÄejoj. Dum la sieÄo de la urbo, IÅœ mem eksplodigis la 845 jarojn oldan Al-Nouri-moskeon – la lokon kie Baghdadi en julio 2014 elvokis la kalifejon.
Por la rekonstruado de urboj kiel Mosul, Raqqa, Ramadi kaj FaluÄa mankas mono. La Iraka registaro taksas, ke entute 100 miliardoj da dolaroj estas bezonataj. Sed Äi ne havas monon. La internacia koalicio, kies bombardadoj kaÅzis grandan parton de la damaÄo, apenaÅ pretas por finance helpi.
Sur Raqqa, la koalicio inter junio kaj septembro pafis 17.500 bombojn, misilojn kaj grenadojn. LaÅ Airwars[vii], kiu esploradas la aeran militon en Sirio kaj Irako, 1.800 civitanoj pereis ĉe la sieÄo de Raqqa, precipe ĉe aeratakoj de la koalicio kaj grenadĵetiloj. Batalanto kiu helpis forpeli IÅœ-on diris al ĵurnalisto de la novaĵagentejo Reuters: "Ĉi tio estos rekonstruata eĉ ne en dudek jaroj. Ĉi tiu urbo estas tute detruita."
[i] Al-Kaido, vidu https://eo.wikipedia.org/wiki/Al-Kaida
[ii] Peter Harling, The Arabist, vidu https://arabist.net/blog/2016/11/28/new-book-daesh-is-not-the-point
[iii] Christopher Reuter, vidu https://de.qantara.de/inhalt/interview-mit-spiegel-reporter-christoph-reuter-der-islamische-staat-und-die-strategen-des
[iv] takfir, vidu https://en.wikipedia.org/wiki/Takfir
[v] Mahdi, vidu https://en.wikipedia.org/wiki/Mahdi
[vi] alavita, vidu https://eo.wikipedia.org/wiki/Alavitoj
[vii] Airwars, vidu https://airwars.org/