fonto:
laNederlanda ĵurnaloNRC Handelsblad
http://www.nrc.nl/handelsblad/van/2014/augustus/29/europese-terroristen-maken-is-gevaarlijk-1412811
tradukis ĝin (el la Nederlanda en Esperanton) Toon Witkam
EÅropaj teroristoj danÄerigas IÅœ-on
La strategio de la Islama Åœtato (IÅœ) estas jene: unue sendi la timegon, kaj poste Äiajn sangavidajn batalantojn, avertas Rodaan Al Galidi.
NRC Handelsblad 29 aÅgusto 2014
Fare de Rodaan Al Galidi
La senkapigo de la Usona ĵurnalisto James Foley estis apenaÅ konata, kiam Prezidanto Obama diris: "Ekstermi kanceron kiel «IÅœ» estas ne facile kaj iras ne rapide". Tiu komparo malÄustas.
Kancero ne estas kontaÄa kaj ne ĉiam fatala, sed IÅœ ja estas. Se vi volas trovi malsanon kompareblan kun IÅœ, vi ne sukcesos, ĉar neniu malsano estas tiel mortiga kiel IÅœ. Eĉ ebolo ne estas.
La strategio de la Islama Åœtato (IÅœ) estas jene: unue sendi la timegon, kaj poste Äiajn sangavidajn batalantojn. Neniu atestanto povas eskapi. La Iraka armeo, bone armita fare de la Usonanoj, tuj fuÄis jam eĉ antaÅ ili ekbatalis kontraÅ IÅœ; kaj sen la Usona bombardado la Peshmerga ne estus sukcesinta reteni Erbil-on en norda Irako.
Kio faras IÅœ-on tiom danÄera, kaj tiel sukcesplena kompare kun aliaj teroristaj organizoj, estas ke Äi uzas batalantojn venantajn el EÅropo kaj batalantojn el la Sunaisma regiono kiuj estas ne bone traktitaj de Bashar Al Assad en Sirio aÅ de Nuri Al Maliki en Irako. Tiu kombino de scienca EÅropa sperto – precipe en la kampo de propagando kaj komunikado – kaj la kolero de la lokaj batalantoj faras IÅœ-on tiel potenca. Kaj Äi faris Abu Bakr Al Baghdadi, la estron de IÅœ, tiom forta, ke li ignoras Al-Kajdon kaj ties novan estron. Unu el la kialoj ke li nomumis sin mem kalifo, estas ke Ayman Al Zawahiri, la nova estro de Al-Kajdo, tiam devas obei eĉ lin, ĉar kalifo en la historio de la islamo estas la estro de ĉiuj islamanoj en la mondo.
La diferenco inter Al-Kajdo kaj IÅœ montras kiom danÄera IÅœ estas. Al-Kajdo estas terorista organizaĵo, sed IÅœ estas Åtato kun bankoj, armita armeo, landlimoj, milionoj da dolaroj, olekampoj kaj landlimaj kontroloj.
AnkaÅ en la filmoj de Al-Kajdo kaj IÅœ oni klare vidas la diferencon. La filmoj de IÅœ Åajnas esti faritaj en Hollywood. Atestanto de ekzekuto en Mosulo diris al mi ke la ordoninto de tiu ekzekuto estis la filmofaranto, kvazaÅ surscenigisto anstataÅ krimfaranta murdisto.
Iama kunstudanto de mi, kiu loÄas en Mosulo, rakontis ke post konkeri Mosulon, IÅœ unue ĉirkaÅis la bankojn, konfiskis la armilojn de la fuÄinta Iraka armeo, kaj tuj ekserĉadis la banko-komizojn kaj la oficistojn kiuj laboris ĉe la akvo-, elektro-, gaso- kaj benzino-entreprenoj. Kiu aperis aÅ anoncis sin, rericevis sian laboron, inkluzive salajron, sed la puno por tiu kiu fuÄis estis senkapigo kun ties tuta familio. La IÅœ bezonis nur kelkajn horojn por havi ĉion sub Äia kontrolo. Jen kion la batalantoj el EÅropo faris ĉe la IÅœ: organizado. Kaj el tio rezultis la IÅœ en Äia hodiaÅa formo.
AntaÅe batalantoj bombardis olekampon se ili renkontis Äin. Nun la homoj en Irako kaj Sirio miris ke la IÅœ dume eĉ protektis la olekampojn – Äis ili vidis kamionojn forporti la oleon por generi enspezojn.
Nur sole el la centra banko de Irako en Mosulo, IŜ prenis 425 milionojn da dolaroj. Imagu. Kaj krome, ĉiuj olekampoj ĉirkaŠtiu urbo - entute 12 - estas sub kontrolo de IŜ.
Nun IÅœ provas akiri kontrolon ĉirkaÅ la landlimoj kun Jordanio kaj Turkio. La limo kun Jordanio signifas komercon de 1,6 milionoj da dolaroj jare, tiu de Turkio eĉ 16 miliardoj. Kaj ne forgesu tiujn milionojn da homoj pri kiuj ili nun havas la kontrolon. Sole en Mosulo loÄas du milionoj da homoj, kiuj devas obei la kalifon.
Se la IÅœ estus serpento, Äia kapo kuÅus en Sirio kaj Äia korpo tordiÄus tra Irako. La Usonanoj Åajnas esti konfuzitaj: ili ne plu scias kie ili batu la serpenton. Ili bombardas IÅœ-on en Irako sed ne Äenas Äin en Sirio.
Obama hezitas inter daÅrigi bombardadon el la aero aÅ apogi la Kurdojn. Obama volas gajni sen milito. Kaj la EÅropanoj demandas sin ĉu prefere apogi la Kurdojn en la nordo, aÅ prezidenton Obama en la Blanka Domo. Kaj IÅœ mem, kion vere volas IÅœ? Äœuste tion: tiun necertecon.
La demokratio kiun Ameriko alportis al Irako, lasis dum la pasintaj 11 jaroj Irakon retroiri en la tempo 1400 jarojn, al la kalifo kaj la kalifejo.
Se tio tiele daÅras, tiam post kelkaj jaroj promenos dinosaÅroj tra la stratoj de Bagdado. Steven Spielberg tre Åatus tion. La dinosaÅroj mem kaj la milionoj da tieaj homoj ne.
Rodaan Al Galidi (1971) estas verkisto kaj poeto, naskiÄinta en Suda Irako.