fonto:
laNederlanda ĵurnaloNRC
http://www.nrc.nl/nieuws/2016/05/20/wij-zijn-het-volk-wie-bent-u-1619756-a1302366
tradukis ĝin (el la Nederlanda en Esperanton) Toon Witkam
Ni estas la popolo, kiu estas vi?
NRC 20 majo 2016
Fare de Luuk van Middelaar
Donald Trump kaj Bernie Sanders en Usono, la FPÖ[i] en AÅstrio, Marine Le Pen en Francio, la pluvivanta Kaczynski-frato en Pollando, nia ‘pli sovaÄa’[ii] Geert Wilders[iii] en Nederlando – la ĵurnaloj preskaŠĉiutage raportas ke ‘popolistoj’ gajnas terenon. Se ne ĉe elektoj, tamen en la balotenketoj. La etikedado estas uzata konvene kaj malkonvene. Ĉu vere ekzistas dekstremaj kaj maldekstremaj popolistoj? Kaj ĉu ĉiu demagogo, rezonanta el la ‘subventro’, estas popolisto? Kiamaniere subtenas tiuj popolistoj sian establishment-kritikon, tuj kiam ili mem estas en potenco? Ĉu popolistoj estas hiper-demokratoj aÅ anti-demokratoj? Tempo nun por iom da malkonfuzo de konceptoj, diras la Germana pensulo Jan-Werner Müller (Princeton). Li ĵus publikigis Was ist Populismus?, grava eseo kiu venas ne unu tagon tro malfrue.
Ofte oni diras ke popolistoj plenumas utilan rolon kiel ‘demokratian korektadon’ ĉe la politika aranÄado. Ili aÅdigas la voĉon de la popolo, la ‘silenta plimulto’. EmerÄantaj politikaj movadoj fojfoje efektive kapablas veki necesan atenton pri novaj aÅ forgesitaj temoj. Kaj kompreneble, la elito devas kelkfoje esti severe kontraÅdirata, sed ĉu havas sencon mencii tion popolista? En sociologiaj klarigoj, en Nederlando prominente ofertitaj de socialdemokratoj kiel René Cuperus aÅ Paul Scheffer, estas la voĉdonantoj kiuj difinas la popoliston, la blanka meza kaj suba klaso kiu voĉdonas por Le Pen aÅ Farage; en tiu vizio, la popolisto esprimas la koleron, la rankoron kaj la timon de la ‘perdantoj de la modernigo’. Tio ne klarigas kial miliarduloj kiel Trump aÅ Berlusconi povas elkreski Äis herooj de ĉi tiuj perdantoj.
Se la gvidanto scias kion la popolo volas, por kio vi tiam bezonas ankoraÅ kontraÅdiron?
Müller rezistas kontraÅ tian soci-psikologian klarigon, kiu rapide iÄas malgraviganta aÅ paternalisma. Lia akra kerna tezo: popolistoj ne nepre estas kontraÅ-elitismaj, ĉar iuj atingas povon, sed ja ĉiam kontraÅ-pluralismaj. Li nomas ilin ‘laÅ tendenco sendube kontraÅ-demokrataj’. En nia moderna reprezenta demokratio estas ne natura, determinita popolo, sed decidas la voĉdonrezulto kiu reprezentas la popolon. Do estas la demokratia popolo laÅdifine dividita. (Tuj kiam la voĉdonejo liveras 99 procentojn al Mubarak aÅ Ceausescu, ni scias: diktatoreco.) Popolistoj kontraÅe, laÅ Müller, ĉiuj faras la saman aserton: ‘Ni – kaj ni sole – reprezentas la popolon.’ Tio ne estas empiria sed morala aserto, kaj do malfacile refutebla. Ĉiu kiu pensas aÅ agas alimaniere estas konsiderata kiel kontraÅleÄa. Müller citas la Turkan prezidenton Erdogan, kiu en 2014 dum parti-kongreso deklaris: "Ni estas la popolo", kaj speciale por siaj kritikistoj aldonis: "Kiuj vi estas?". Pro tio, laÅ popolistoj la popolo ankaÅ tute ne bezonas kunparoli. La PVV[iv], partio kun kiel sola membro la blonda gvidanto, estas ĉefekzemplo. La interna ĉiopovo de Wilders estas ne nur praktika rimedo kontraÅ organiza Ä¥aoso (‘LPF[v]-statoj’), Äi ankaÅ montras lin kiel anti-demokrato. Ĉar se la gvidanto scias kion la popolo volas, por kio vi ankoraÅ bezonas neadon ene de la partio?
KontraÅ la morala aserto de la popolistoj, ke ili reprezentas la veran popolon, oni devas diri: ‘AnkaÅ ni estas la popolo.’ Germanaj demonstrantoj metis afiÅojn kun tiaj sloganoj apud tiuj de Pegida, la Germana anti-islama movado. Popolismo estas ĉiam identec-politiko, sed ne ĉiu identec-politiko estas popolisma. La kontraÅsono povas deveni ne nur de faktoj (‘Unu miliono da rifuÄintoj estas 0,2 procento de la EÅropa loÄantaro’). La demokratiaj fortoj devas prezenti ankaÅ rakonton pri ‘ni’; ja ‘ni’ en dialogo.
Luuk van Middelaar estas politika filozofo en Bruselo.
[i] FPÖ (Freiheitliche Partei Österreichs ) = la Libereca Partio de AÅstrio.
[ii] ‘pli sovaÄa’ estas preskaÅ laÅlitera traduko de la familinomo 'Wilders'.
[iii] Geert Wilders = partiestro de PVV, politika partio en Nederlando.
[iv] PVV (Partij voor de Vrijheid) = Partio por la Libereco, ekstreme dekstra, fondita de Geert Wilders.
[v] LPF (Lijst Pim Fortuyn) = estinta politika partio en Nederlando, en 2002 fondita de Pim Fortuyn, kiu estas murdita poste en tiu jaro.